+1 oy
Limit kategorisinde tarafından
$a$ pozitif bir gerçel sayı olmak üzere $\ell$ doğrusu kuralı $f(x)=\frac1x$ olan $f:\mathbb R^+\to \mathbb R$ fonksiyonunun $(a,f(a))$ noktasındaki teğeti olsun. $\ell$ doğrusu ile $x$ ve $y$ eksenlerin çervrelediği kapalı bölgenin alanı bulunuz.

1 cevap

0 oy
tarafından

Bu cevabı limitin geometrik anlamı üzerine verdiğimi belirteyim. Bu nedenle yoruma dayalı bir cevap olacaktır.

Problemi geometrik olarak anlama:
Problem geometrik olarak aşağıdaki taralı alanı soruyor.

Çözüm için bir yaklaşım:
$(a,f(a))$ noktalasından geçen sekant doğrularının "limiti" olarak $\ell$ doğrusunu bulmaya çalışacağız.

Bunun için $(a,f(a))$ noktasından geçen sekant doğrularının eğimleri ile ilğileneceğiz ve $\ell$ doğrusunun eğimini bulmaya çalışacağız.

$(a,f(a))$ noktasından geçen $\ell$ doğrusunun eğimini bulursak $\ell$ doğrusunun denklemini de bulabiliriz.

Bu bilgi ile $\ell$ doğrusunun eksenleri kestiği noktaları bulabiliriz ve dik üçgenin alan hesabı ile de sonuca varırız.

a noktasından geçen sekant doğrularını tanımlama:
$h\ne 0$ olmak üzere $\ell_h$ sekant eğrisini $f$ fonksiyonun oluşturduğu eğri üzerindeki $(a,f(a))$ ve  $(a+h,f(a+h))$ noktalarından geçen doğru olarak tanımlayalım.

a noktasından geçen sekant doğrularının eğimlerini bulma:
$h\ne 0$ olmak üzere $\ell_h$ eğrisinin eğimi \begin{align*}\frac{f(a+h)-f(a)}{(a+h)-a}\ &=\ \frac{f(a+h)-f(a)}{h}\\[16pt]&=\ \frac1h\cdot \left(f(a+h)-f(a)\right)\\[16pt]&=\ \frac1h\cdot \left(\frac1{a+h}-\frac1a\right)\\[16pt]&=\ \frac1h\cdot \frac {a-(a+h)}{a\cdot(a+h)}\\[16pt]&=\ \frac1h\cdot \frac {-h}{a\cdot(a+h)}\\[16pt]&=\  \frac {-1}{a\cdot(a+h)}\end{align*} değerine eşit olur.

Limit fikri ile teğet doğrusunun eğimini bulma:
$a+h$ değeri ne kadar $a$ değerine yakınsa, yani $h$ değeri $0$ değerine ne kadar yakınsa, $\ell_h$ doğrusun teğet doğrusuna o kadar yakın olur; eğimleri yaklaşır.

$h$ değeri sıfıra yaklaştıkça $\ell_h$ doğrusuna karşılık gelen eğimler  $$\frac {-1}{a\cdot(a+0)}=-\frac1{a^2}$$ değerine yaklaşır. Bu değer de teğet doğrusunun eğimi olur. 

Teğet doğrusunun denklemini bulma:
Teğet doğrusu $\left(a,\frac1a\right)$ noktasından geçen ve eğimi $-\frac1{a^2}$ olan doğru olduğundan denklemi $$y-\frac1a=-\frac1{a^2}\left(x-a\right)$$ olur.

Teğet doğrusunun $y$ eksenini kestiği noktanın ordinatını bulma:
Bu nokta bir $c$ gerçel sayısı için $(0,c)$ formunda olmalıdır. Bu nokta doğru üzerinde olduğundan doğrunun denklemini sağlar; yani $$c-\frac1a=-\frac1{a^2}\left(0-a\right)$$ eşitliği sağlanır. Bu denklemden $$c=\frac2a$$ olduğunu buluruz.

Teğet doğrusunun $x$ eksenini kestiği noktanın apsisini bulma:
Bu nokta bir $d$ gerçel sayısı için $(c,0)$ formunda olmalıdır. Bu nokta doğru üzerinde olduğundan doğrunun denklemini sağlar; yani $$0-\frac1a=-\frac1{a^2}\left(d-a\right)$$ eşitliği sağlanır. Bu denklemden $$d=2a$$  olduğunu buluruz.

Oluşan dik üçgenin alanını bulma:
$(0,0)$, $(0,2a)$ ve $\left(0,\frac2a\right)$ noktalarının oluşturduğu dik üçgenin dik kenar uzunlukları $2a$ ve $\frac2a$ olduğundan bu üçgenin alanı, yani bizden istenen bölgenin alanı, $$\frac12\cdot 2a\cdot  \frac2a=2$$ olur.

Hoş bir sonuç:
Bu problemin cevabı $a$ değişkeninden bağımsız olarak bir sabit sayıya eşittir. Hangi noktadan teğet çizersek çizelim eksenlerle sınırlanan alan hep $2$ değerine eşit olur.

tarafından
İçerik detaylı bir şekilde geometrik anlamını veriyor. Geometrik anlam üzerinde durduğumuzdan bu cevaba daha fazla resim ekleyeceğim.

Resim çizmek vaktimi aldığından sıkıcı olmayacak zamanlarda çizmeyi tercih ederim. Bu çizimini en kısa zamanda ekleme planım var.
...