0 oy
Türev kategorisinde tarafından
$f:\mathbb R_+\to \mathbb R_+$ olmak üzere kuralı $$f(x)=x^{\arctan x}$$ olarak verilsin. Türevi olan $f^\prime$ fonksiyonunun kuralını bulunuz.

2 Cevaplar

0 oy
tarafından

Logaritma ile fonksiyonu çarpım olarak yazma:
$x\in \mathbb R_+$ olmak üzere $$\ln f(x)=\ln\left(x^{\arctan x}\right)=\arctan x\cdot \ln x$$ eşitliği sağlanır.

Sağ taraftaki fonksiyonun türevi:
Pozitif gerçel sayılar üzerinde $\arctan x\cdot \ln x$ fonksiyonunun türevi, türevin çarpım kuralı ile, $$\frac1{x^2+1}\cdot \ln x+\arctan x\cdot \frac1x=\frac{\ln x}{x^2+1}+\frac{\arctan x}x$$ olur.

exp fonksiyonun ile birimleme:
$x\in \mathbb R_+$ olmak üzere $$f(x)=e^{\ln f(x)}$$ eşitliği sağlanır.

Zincir kuralı ile sonuca varma:
Gerçel sayılar üzerinde $\exp$ ve pozitif gerçel sayılar üzerinde $\ln f$ türevlenebildiğinden pozitif gerçel sayılar üzerinde \begin{align*}f^\prime(x)\ &= \ (\exp \ln f)^\prime (x) \\[10pt]&= \ \exp^\prime(\ln f(x))\cdot (\ln f)^\prime(x) \\[10pt]&= \ \exp(\ln x^{\arctan x})\cdot \left(\frac{\ln x}{x^2+1}+\frac{\arctan x}x\right)\\[10pt]&= \ x^{\arctan x}\cdot\left(\frac{\ln x}{x^2+1}+\frac{\arctan x}x\right)\end{align*} eşitliği sağlanır.

0 oy
tarafından

Logaritma ile fonksiyonu çarpım olarak yazma:
$x\in \mathbb R_+$ olmak üzere $$\ln f(x)=\ln(x^{\arctan x})=\frac1x \cdot \ln x$$ eşitliği sağlanır.

Sağ taraftaki fonksiyonun türevi:
Pozitif gerçel sayılar üzerinde $\arctan x\cdot \ln x$ fonksiyonunun türevi, türevin çarpım kuralı ile, \begin{align}\frac d{dx}\left(\arctan x\cdot \ln x\right)\ &=\ \frac1{x^2+1}\cdot \ln x+\arctan x\cdot \frac1x\nonumber \\[15pt] &= \ \frac{\ln x}{x^2+1}+\frac{\arctan x}x\label{eq:turev1}\end{align} eşitliğini sağlar.

Logaritmik türevin varsa türev de vardır:
Gerçel sayılar üzerinde $\exp$ ve pozitif gerçel sayılar üzerinde $\ln f$ fonksiyonu türevlenebildiğinden pozitif gerçel sayılar üzerinde, bileşkeleri olan, $$f=\exp(\ln f)$$ fonksiyonu, zincir kuralı ile, türevlenebilir.

Logaritmik türev ile fonksiyon ve türevinin ilişkisi:
Pozitif gerçel sayılar üzerinde $\ln$ ve $f$ fonksiyonu türevlenebildiğinden, zincir kuralı ile, pozitif gerçel sayılar üzerinde \begin{equation}\label{eq:turev2}\hspace{-13mm}(\ln f)^\prime(x) \ = \ \ln^\prime(f(x))\cdot f^\prime(x) \ = \ \frac1{f(x)}\cdot f^\prime(x) \ = \ \frac{f^\prime(x)}{f(x)}\ = \ \frac{f^\prime(x)}{x^{\arctan x}}\end{equation}eşitliği sağlanır.

Bilgileri birleştirme ve sonuca varma:
Eşitlik \eqref{eq:turev1} ve \eqref{eq:turev2} ile $$\frac{\ln x}{x^2+1}+\frac{\arctan x}x\ = \ (\ln f)^\prime(x) \ = \ \frac{f^\prime(x)}{x^{\arctan x}}$$$$ \text{ yani } \ \ \  f^\prime(x) \ = \ x^{\frac1x}\cdot\left(\frac{\ln x}{x^2+1}+\frac{\arctan x}x\right)$$ eşitliği sağlanır.

...